Baza wiedzy - Artykuły psychologiczne online

Szacuje się, że od 1,4% do 6% w populacji ogólnej cierpi na rożnego rodzaju zaburzenia afektywne, a depresja jest czwartym  - według doniesień Światowej Organizacji Zdrowia - problemem zdrowotnym na świecie. Także szanse na zachorowanie na depresję o ciężkim przebiegu są bardzo duże, bowiem 0,9-17,1 osób na 100 może przeżyć epizod ciężkiej depresji w ciągu całego życia! Warto zatem wiedzieć, co to jest depresja, jakie są jej podstawowe objawy oraz formy, jakie może ona przybrać.

Jak polepszyć jakość życia osób starszych? Co zrobić, aby nie czuli się osamotnieni w domach spokojnej starości? Badania absolwentki Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej we Wrocławiu dowodzą, że kluczem do rozwiązania tych problemów może być podejście do zwierząt.

1. Jak rozróżnić lęk towarzyszący depresji od lęku nerwicowego?

Lęk może występować w wielu chorobach. I zawsze jest tak samo okrutny i nieprzyjemny. Więc jest to bardziej pytanie jak odróżnić depresję od nerwicy. Lęk, niepokój, drażliwość, bezsenność, trudności w koncentracji, dolegliwości somatyczne mogą się pojawić zarówno w zaburzeniach nerwicowych (lękowych), jak i afektywnych (nastroju). Z punktu widzenia medycyny to dwa odrębne schorzenia, choć ludzie często je mylą. Ale w rzeczywistości te stany często się mieszają. Współistnienie stanów lękowych i depresyjnych jest w ogóle najczęściej spotykanym w praktyce lekarskiej problemem zdrowotnym.

Depresja jest chorobą duszy i ciała. Dlatego dbanie o siebie w każdym wymiarze: fizycznym, psychicznym, społecznym jest najlepszą profilaktyką - wywiad z Dorotą Gromnicką, autorką książki „Depresja. Jak pomóc sobie i bliskim".

1. Do niedawna problem depresji spotykał się z ignorancją, nie była postrzegana jako choroba. Jakie znaczenie dla chorych ma zmiana nastawienia do depresji, która dokonała się na przestrzeni ostatnich lat?

Dorota Gromnicka: Przede wszystkim zmiana podejścia do depresji, uznanie ją za chorobę i propagowanie jej leczenia oraz profilaktyki jest dla osób nią dotkniętych ogromną szansą na zdrowe życie, większy komfort, zrozumienie bliskich, radość z bycia sobą i kierowania swoim życiem.

„Depresja boli bardziej niż złamana ręka lub noga. Rękę lub nogę w ostateczności zawsze można odciąć..." - takie zdanie usłyszałam kiedyś od osoby od lat cierpiącej na depresję. Co to jest depresja? Kiedy zaczyna się choroba, a kończy naturalnie towarzyszący nam w życiu chwilowy smutek czy chandra?

Jeśli masz kłopoty z pamięcią, to znaczy, że zaczyna się demencja! - to kolejny stereotyp na temat starości. Chcąc precyzyjnie potraktować takie twierdzenie, to należy zaznaczyć, że kłopoty z pamięcią pojawiające się z wiekiem, a tym bardziej nasilające się w szybkim tempie mogą być jednym z pierwszych symptomów demencji. Mogą jednak być symptomem również innych problemów psychofizycznych. Ten stereotyp zatem to częściowa prawda i częściowy fałsz.

Nikt nie zrozumie dlaczego samotność stała się synonimem depresji, dopóki jej nie zazna. Nie mówię tu o samotności po rozstaniu z kimś, tylko o tej długotrwałej, bez przyjaciół i bez wiary w zmianę swojego położenia. Takiej, kiedy każdy wieczór sprawia, że dostrzegamy to, że znów jesteśmy sami i pogrążamy się w monotonii lenistwa. Takiej, w której ciężko nam się uśmiechać i cieszyć ze szczęścia innych i rozmyślać pozytywnie o naszej przyszłości. Tej najprawdziwszej samotności, gdy nie chcemy, by jutro wygrać na loterii i znaleźć miłość swego życia, tylko by jutro nigdy nie nastąpiło.

Jak współczuć osobie chorej na depresję, skoro nic jej nie dolega?

Współczucie, to jedna z najbardziej ludzkich cech, jest wyrazem naszego człowieczeństwa. Na ogół współczucie odczuwamy wobec osób, z losem których możemy się w pewien sposób zidentyfikować, na przykład z przerażoną ofiarą napadu rabunkowego, zrozpaczoną matką, która w wypadku straciła dziecko, znajomym, który stracił wszystkie oszczędności życia,  czy z bliskim, który stanął twarzą w twarz z ciężką chorobą. Większość z nas w takich sytuacjach próbuje sobie wyobrazić, jak moglibyśmy się czuć, gdyby podobne doświadczenie było naszym udziałem.

Ludzie dzielą się ta tych co kochają jesień i na tych co jej nienawidzą. Tak, upraszczam, ale to bardzo szczególna pora roku. Jakoś nie mówi się o depresji letniej ani zimowej, a o jesiennej. Szara, bura i ponura aura sprzyja dołkom psychicznym. Melancholijny nastrój wygania gdzieś cały zapał do działań twórczych. Brakuje nam energii. Co z tym zrobić? Widzę dwie opcje. Pierwsza to akceptacja stanu rzeczy. Druga to podjęcie konkretnych działań, by podnieść sobie energię. Przyjrzyjmy się im obu, bo tak naprawdę wcale się nie wykluczają.

Kiedy za oknem ciągle pada deszcz, a słońca jak na lekarstwo, nasz nastrój spada szybciej, niż słupek rtęci w termometrze. Dzieje się tak,  ponieważ w dużej mierze, to  światło słoneczne reguluje nasz zegar biologiczny. Nasz organizm funkcjonuje w rytmie dnia i nocy, ciemności i światła, zimna i ciepła. Od zarania dziejów naszą aktywność wyznaczały pory roku, miesiąca, tygodnia i doby, dzięki czemu wykształciliśmy w sobie umiejętność pozwalająca nam uporać się ze zmianami towarzyszącymi przemijaniu kolejnych miesięcy.

Gdy za oknem widzimy jesienną szarugę,a temperatura na dworze zupełnie nie przypomina tej wakacyjnej, może ogarnąć nas melancholia, doświadczymy spadku energii, a nasza zdolność koncentracji i gotowość do podejmowania wyzwań spadnie do poziomu zerowego. I nie ma w tym nic złego, każdy ma prawo do gorszego dnia i spadku formy.Jednakże, kiedy taki stan się przedłuża, a w naszą codzienność wkrada się bezsens i pustka, powinien to być dla nas sygnał alarmowy. O tym jak go nie przegapić i co zrobić, kiedy nasze codzienne życie przestaje nas cieszyć rozmawiałam z psychoterapeutą Panem Arkadiuszem Lewy.

Wywyiad z prof. JACKIEM BOMBĄ - kierownikiem Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży CMUJ. Pokolenie dzisiejszych nastolatków częściej niż wcześniejsze płaci depresją za dojrzewanie. Prof. Jacek Bomba w latach 1981-1985 przeprowadził badania, z których wynika, że na depresję cierpiało prawie 20% siedemnastolatków. Z badań przeprowadzonych w Gdańsku i Koszalinie przez prof. Hannę Jaklewicz z Uniwersytetu Gdańskiego wynika, że zaburzenia depresyjne występują u blisko 50% szesnasto- i siedemnastolatków z liceów oraz u 65% ich rówieśników ze szkół zawodowych. 25% wymagało leczenia.

Każdy rodzic pragnie widzieć swoją pociechę zadowoloną, radosną i szczęśliwą. Dzieje się tak ponieważ chce dla swojego dziecka wszystkiego co najlepsze, a uśmiechnięta buzia stanowi potwierdzenie, że mu się to udaje. Jednak czasami w szczęśliwy świat dziecka wkrada się smutek. Wówczas rodzice za wszelką cenę starają się mu zaradzić. Szukając przyczyny, wymyślają różne rozrywki, czy przekupują łakociami, bo smutek przecież nie pasuje do dziecka. Bywa jednak, że ich wysiłki idą na marne, bo nie pomogą, kiedy smutek jest objawem dziecięcej depresji. Co rodzice powinni wówczas zrobić? - Poszukać pomocy i zaakceptować dziecko, odpowiada Pani Maria Bulińska, dziecięca psychoterapeutka, z którą rozmawiałam na temat dziecięcej depresji.

Wywyiad z prof. JACKIEM BOMBĄ - kierownikiem Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży CMUJ. Pokolenie dzisiejszych nastolatków częściej niż wcześniejsze płaci depresją za dojrzewanie. Prof. Jacek Bomba w latach 1981-1985 przeprowadził badania, z których wynika, że na depresję cierpiało prawie 20% siedemnastolatków. Z badań przeprowadzonych w Gdańsku i Koszalinie przez prof. Hannę Jaklewicz z Uniwersytetu Gdańskiego wynika, że zaburzenia depresyjne występują u blisko 50% szesnasto- i siedemnastolatków z liceów oraz u 65% ich rówieśników ze szkół zawodowych. 25% wymagało leczenia.

Kiedyś w gabinecie psychologicznym usłyszałam, że nie mam depresji tylko hipochondrię? Jak leczyć hipochondryka, któremu ubzdurało się, że ma depresję? Czy taka osoba może, np. po roku czasu, gdy ten stan się utrzymuje, faktycznie narobić sobie dużo złego "w głowie", tkwiąc w tym stanie? Na pytanie, kim jesteś? odpowiadamy zwykle automatycznie, bez zastanowienia podając swoje imię. Dodajemy później inne istotne, naszym zdaniem treści, pozwalające zidentyfikować nas, włożyć w jakąś szufladkę. Lubimy też czuć się wyjątkowymi, niepowtarzalnymi jednostkami. W tym też celu dorzucamy informacje, które nie pozwolą na mylenie nas z kimś innym. 

Cukrzyk żyje ze świadomością, że jego leczenie w ogromnym stopniu zależy od... niego samego. Świetny lekarz, dostęp do najlepszych leków nie pomogą, jeśli sam nie będzie się kontrolował. Dlatego cukrzyca jest chorobą bardzo obciążającą psychicznie pacjenta - u diabetyków depresja występuje trzy razy częściej niż u innych chorych.

Pani Agnieszka Misiak jest psychologiem z uprawnieniami pedagogicznymi, absolwentką Uniwersytetu Łódzkiego oraz licznych kursów i szkoleń doskonalących z zakresu psychoterapii i psychoedukacji. Aktualnie w trakcie zdobywania uprawnień trenerskich w szkole trenerów Grupy TROP. Współpracuje jako autor - konsultant i/lub ekspert - z licznymi wydawnictwami i portalami psychoedukacyjnymi (m.in. WSiP, adhdonline.pl).

Pani Agnieszka Misiak na portalu Plasterek.pl, sprawuje pieczę nad merytoryczną poprawnością artykułów w zakresie tematyki ADHD oraz poradnictwa dla nauczycieli.

Prof. dr hab. Władysław Łosiak - jest kierownikiem Zakładu Psychologii Klinicznej w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na problematyce stresu, związanych z nim procesów poznawczych i emocjonalnych oraz podstawowych kategorii procesów readaptacji. Pan prof. dr hab. Władysław Łosiak na portalu Plasterek.pl jest Ekspertem, sprawującym pieczę nad merytoryczną poprawnością artykułów w zakresie tematyki stresu.